SASAD Covid19’un Savunma Sanayine etkilerini inceleyen raporunu yayımladı.

Raporda geçen belli başlı başlıkları aşağıda bulabilirsiniz.

COVID-19 DÖNEMİNİN SAVUNMA SANAYİNE ETKİLERİ – SASAD Eylül 2020

COVID19 pandemisinin savunma ve havacılık sanayiine etkilerini değerlendirmek üzere global ölçekte yaşanılan sıkıntılar ve değişen uygulamalar da dikkate alınacak şekilde salgın döneminin Türkiye savunma ve havacılık sanayiine etkileri konusunda mevcut durum ve gelecek öngörüsü başlıkları altında bir çalışma yapılmıştır.

SASAD Üyelerinin görüş ve önerileri derlenerek yapılan çalışmada;

Yaşanmakta olan pandemi döneminin savunma ve havacılık sanayine etkilerinin Projeler, Tedarik, Finans, Lojistik, İşgücü (sağlık-çalışma ortamı, vb.) ve Yasal Mevzuat (teşvik, muafiyet, mücbir sebep, gümrük vergileri, vb.) açısından değerlendirmesi yapılmıştır.

Savunma Sanayii ekosistemimizin taleplerine yer verilmiştir.

TEMEL TESPİTLER:

• Covid sürecinde savunma firmalarımızın, tedarik ve üretim süreçlerinde zorluklarla karşılaşmalarına karşın, aldıkları tedbirler çerçevesinde teslimatlarının devamını sağlayabildikleri ancak 2020 yılı cirolarında %30’lara varan azalmalar bekledikleri görülmektedir.
• Savunma ekosistemimizin önündeki en büyük riskin, nakit akışında yaşanabilecek bir tıkanma olduğu değerlendirilmektedir.
• Uluslararası ilişkiler dolayısıyla savunma ve havacılık sektörü ihracat performansına olumsuz yansımaların yaşanmaya başladığı döneme, COVID19 pandemisi nedeniyle yaşanan sıkıntılar da eklenince, önümüzdeki dönemlerde sektör genelinde ciro düşüş beklentisi ve sürdürülebilirlik endişesi ön plana çıkmaktadır.
• Rapor verilerinden yola çıkarak savunma ve havacılık sektöründe yaşanmakta olan ve öngörülen ciro + nitelikli personel göçü + finansman zorlukları konularında yetkili makamlardan acil çözüm/destek gereksinimini olduğu değerlendirilmektedir.

1. COVID19’un Teslimatlara Etkisi

Covid sürecinde savunma firmalarımızın tedarik ve üretim süreçlerinde zorluklarla karşılaşmalarına karşın, aldıkları acil tedbirler çerçevesinde teslimatların yaşanan gecikmelere rağmen sürdürülebilindiği görülmektedir.

Yaşanan Zorluklar:

• Ham malzeme (çelik, alüminyum) tedarikinde sıkıntılar
• Yurtiçi/yurtdışı tedarikçilerden gelen Cezasız Süre Uzatımı talepleri
• Ani/plansız sokağa çıkma yasağı dönemlerinde yaşanan lojistik duraklamalar
• Savunma firmalarına tanınan sokağa çıkma yasağından muafiyete karşın, kontrol noktalarında yaşanan güçlükler
• Gümrüklerde yaşanan gecikmeler
• Bazı kamu kurumlarının tedbir amaçlı çalışmayı durdurması
• Yurtdışı testlerde gecikmeler
• Seyahat kısıtlamaları
• Personel psikolojisi, moral ve verim düşüklüğü
• Uçuşların azalması; kargo ve navlun ücretlerinin artması

Geliştirilen Çözümler:

• Vardiya sistemine geçiş; aynı anda çalışan sayısını azaltma
• Hafta sonu mesaileri
• Uzaktan/evden çalışma

2. COVID19’un İş Devamlılığına Etkisi

2019 yılı ikinci yarısından itibaren ekonomimizde görülen yavaşlama belirtilerinin üzerine, bir de COVID salgınının ekonomik sonuçları, zorlukları daha da artırıcı etki yaratmıştır.

Savunma sanayii

• Sivil sektörle kıyaslandığında, savunmada iş devamlılığının görece daha iyi olduğu görülmektedir.
• Ana yüklenicilerde (OEM) karar süreçlerinin yavaşladığı
• Covid etkisi ile savunma sanayii siparişlerinin ötelenerek devam ettiği ifade edilmiştir.

Havacılık yan sanayii

• Havacılık sanayiinde Covid öncesinde de var olan sipariş daralmasının devam ettiği görülmektedir.
• Farklı firmalarca %25-70 arası havacılık siparişlerinde azalma beyan edilmiştir.  Boeing 737 Max projesindeki sıkıntılar
• Covid etkisi ile uçuşlarda ve sivil havacılık siparişlerinde önemli düşüş
• S400’ler ile ilgili olarak JSF Projesi kapsamında Türk sanayiinin alacağı iş payında (bugüne kadar 1,1 milyar $ ihracat gerçekleşti; toplam ~5,5 milyar $ iş potansiyeli) belirsizlik oluştuğu dile getirilmiştir.
• Dolayısıyla, Covid19 faktörüne ilaveten, havacılık sektöründe yaşanan kontrol dışı gelişmeler ve uluslararası gerginlikler nedenleriyle de havacılık sektöründe küçülme yaşanabileceği öngörülmektedir.

Gemi inşa sanayii

• Gemi inşa sektöründe askeri projeler devam etmekle birlikte; ticaride önemli sipariş ötelemeleri yaşanmıştır.
• Alt sistemlerin devreye alınması vs. işler ile seyahat kısıtlamaları nedeniyle faaliyetler sekteye uğramıştır.
• Süreç tam olarak düzelmediğinden, bu etki proje takvimlerinde ilave gecikmelere de neden olabilecektir.
• Gemi onarım taleplerinde yaşanan iptaller ve ötelemeler nedeniyle tersane cirolarında %50’lere varabilecek dikkat çekici düşüşler şaşırtıcı olmayacaktır.